دوسوم انجمن های علمی فعال و سرزنده هستند، تداوم مشارکت با 60 نشریه خارجی در سال 98 - علیرضا و محسن

به گزارش علیرضا و محسن، رئیس کمیسیون انجمن های علمی ایران با بیان اینکه نزدیک به دو سوم انجمن های علمی کشور دارای رتبه های A و B و جزو انجمن های فعال و سرزنده هستند، گفت: در سال 98 یکی از مهم ترین مسائل انجمن ها، رد مقالات ایرانی در حوزه بین الملل بود، اما مشارکت انجمن ها در چاپ مقالات با 60 مجله خارجی ادامه پیدا کرد.

محمد جلالی در گفت وگو با علیرضا و محسن مهم ترین هدفی که در سال 98 در این کمیسیون دنبال شده است را معرفی ظرفیت واقعی انجمن ها به نهادها و دستگاه های مختلف جامعه و بدنه دولت عنوان نمود و گفت: انجمن ها به عنوان یک نهاد مدنی علمی از ظرفیت بالایی برخوردارند و در قالبی هستند که می توانند مسئولیت اجتماعی خود را در حوزه های مختلف ایفا کنند.

وی افزود: این موضوع می طلبد که از طرف ما به انجمن ها کمکی بشود تا به موجب آن، دستگاه های مختلف از ظرفیت انجمن ها استقبال کرده، انجمن ها هم به سمت نهادها جذب شوند و بین آن ها و انجمن ها یک ارتباط دوسویه شکل بگیرد.

رئیس کمیسیون انجمن های علمی سپس به فعالیت های این کمیسیون در سال 98 پرداخت و تشریح کرد: فعالیت های ما چند حوزه را شامل می شود. یکی از فعالیت های معمول کمیسیون، دریافت درخواست ها و بررسی پرونده های مربوط به تأسیس انجمن هاست که به تعداد زیادی به دست ما می رسد.

جلالی با بیان اینکه ظرفیت کار انجمنی تا حدی در میان اعضای هیئت علمی و متخصصان شناخته شده و بسیاری تمایل دارند در کنار کارهای دانشگاهی و مراکز پژوهشی که وجود دارد، در قالبی به نام انجمن علمی فعالیت کنند، شرح داد: به همین دلیل در حوزه های تخصصی بسیار متنوع، درخواست های زیادی برای تاسیس انجمن ها به کمیسیون ارجاع داده می شود.

وی اظهار داشت: ما در قالب یک بررسی اولیه، این موضوع که انجمن درخواست شده مورد مشابهی نداشته باشد را بررسی کرده و سپس ظرفیت علمی انجمن علمی درخواستی را در یک کمیته تخصصی مورد ارزیابی قرار می دهیم. در نهایت در کمیسیون انجمن های علمی تصمیم گیری می شود که درخواست انجمن مورد نظر برای تأسیس، تأیید یا رد شود.

مسائل اداری، ثبتی و حقوقی انجمن های علمی

رئیس کمیسیون انجمن های علمی با اشاره به اینکه درباره مسائل و مسائل انجمن ها نیز بررسی هایی را انجام می دهیم، گفت: انجمن ها به عنوان شخصیت حقوقی مستقل ممکن است به انواع و اقسام مسائل اداری، ثبتی و حقوقی روبرو شوند که در این حوزه برای آن ها زمینه سازی انجام می دهیم تا بهتر بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند و آن ها را از حمایت های معنوی بهره مند می کنیم. این در حالی است که با توجه به بودجه ناچیز کمیسیون، آن ها از حمایت مادی کمتری برخوردار هستند.

جلالی تأکید کرد: بنابراین چنان چه گفتیم عمده ترین فعالیت ما طی سال 98 زمینه سازی معرفی و استفاده از ظرفیت بزرگ انجمن ها، نزد نهادهای مختلف به خصوص حکومتی- از سیاست گذاری گرفته تا تصمیم سازی و تصمیم گیری در قالب های مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس شورای اسلامی و نهادهای اجرایی دولت- بوده است.

وی ادامه داد: به عنوان مثال تلاش شد تا از ظرفیت انجمن ها در کارگروه ها و کمیته های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به ویژه در موضوعات نیازمند بحث های کارشناسی استفاده شود.

رئیس کمیسیون انجمن های علمی افزود: همچنین تلاش کردیم از ظرفیت فوق در دستگاه های اجرایی و بدنه دولت در معنای وسیع آن، از جمله نهادهای نظارتی همچون قوه قضاییه در مباحث مختلف از جمله موضوع مبارزه با فساد استفاده شود که این تلاش ها تا حدی مثمرثمر واقع شد و امروز انجمن های زیادی در این حوزه فعال هستند.

فعالیت حدود 400 انجمن علمی/رتبه A و B حدود دو سوم انجمن ها

جلالی، تعداد انجمن های علمی را قریب به 400 انجمن عنوان نمود و شرح داد: انجمن ها در 6 گروه علوم انسانی، فنی و مهندسی، علوم پایه، کشاورزی، هنر و میان رشته ای تقسیم شده اند که در ارزیابی های سالانه فعالیت های آن ها از جمله در حوزه بین الملل، این انجمن ها را در رتبه های A، B، C، D و F قرار می دهیم.

وی با بیان اینکه انجمن های دارای رتبه های A و B از انجمن های فعال و سرزنده هستند که نزدیک به دو سوم انجمن ها را شامل می شوند، اظهار داشت: انجمن ها سال گذشته نزدیک به 270 هزار عضو حقیقی و 8 هزار عضو حقوقی داشته اند که این رقام نشان دهنده ظرفیت بسیار بزرگ کارشناسی در حوزه نهادهای مدنی علمی است که می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

رئیس کمیسیون انجمن های علمی در پاسخ به سؤالی درباره تعداد اعضای هر انجمن، شرح داد: تعداد اعضای انجمن ها به حوزه تخصصی، توان انجمن و اعضای آن به خصوص اعضای هیئت مدیره و تلاش آن ها در جذب افراد متخصص و کارشناس آن حوزه علمی بستگی دارد.

جلالی افزود: برای آنکه یک انجمن بتواند ادعای کار جمعی در حوزه تخصصی داشته باشد، لازم است حداقل 100 عضو داشته باشد. این در حالی است که تعداد اعضای بعضی از انجمن ها در حال حاضر بیش از چند هزار است.

ارتباط انجمن ها با صنعت از طریق دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم

وی در پاسخ به سؤالی درباره چگونگی ارتباط اعضای انجمن ها با یکدیگر، شرح داد: از میان اعضای هیئت مدیره انجمن ها، یک نفر به عنوان رئیس هیئت مدیره انتخاب می شود. انجمن ها همچنین باید یک دبیرخانه و یک مجمع عمومی داشته باشند که این مجمع عمومی باید به صورت سالیانه و قاعدتاً با حضور همه اعضا برگزار شود. در هر صورت نحوه ارتباط اعضا به ساختار و مدیریت هر انجمن بستگی دارد که بتواند تمام اعضای خود را در بر گیرد و با شیوه های مختلف شامل برنامه های حضوری یا غیر حضوری و آنلاین و با استفاده از شبکه های مجازی، فعالیت های مختلف انجمن اعم از نشست ها، همایش ها، کارگاه ها، نشریات و ... را پیش ببرد.

رئیس کمیسیون انجمن های علمی درباره ارتباط انجمن ها با صنعت، گفت: عمدتاً انجمن های مرتبط با حوزه فنی مهندسی با صنعت در ارتباط هستند. البته بخشی هم در معاونت پژوهش وفناوری وزارت علوم به نام ارتباط با صنعت وجود دارد که خود انجمن ها با استفاده از ارتباطاتی که در آنجا وجود دارد، سعی می کنند با صنعت ارتباط برقرار کنند.

لغو مجوز انجمن ها بعد از دو سال عدم فعالیت

جلالی درباره انجمن هایی که لغو مجوز شده اند، شرح داد: انجمن ها تابع قوانین کشور هستند و از زمانی که تشکیل شده و مجوز می گیرند، بایستی ثبت شرکت ها بشوند که این موضوع چالش های زیادی را از بابت مسائل بوروکراتیک برای انجمن ها به وجود می آورد.

وی یادآور شد: از آنجایی که انجمن ها باید تابع قوانین مجلس شورای اسلامی و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و نیز تابع آیین نامه های مصوب وزارتین بهداشت و علوم باشند؛ زمانی که به هر دلیلی انحرافی از این قوانین و مقررات دارند، مورد اعتراض خود اعضا یا نهادهای نظارتی قرار می گیرند.

رئیس کمیسیون انجمن های علمی ایران، ادامه داد: موراد این اعتراض در دبیرخانه کمیسیون مطرح شده و در این راستا کمیته رسیدگی به تخلفات تشکیل می شود و مواردی که گفته شد، می تواند انجمن را تا مرحله لغو مجوز پیش ببرد.

جلالی تأکید کرد: اما آنچه بیشتر کار انجمن ها را به لغو مجوز می رساند، مسئله عدم فعالیت آن ها است که امکان دارد به دلایل مختلفی مانند جدی ندریافت کار یا پایین بودن همبستگی گروهی به وجود آید و کار انجمن را دچار اختلال کند.

وی افزود: در مقررات موجود این مطرح است که اگر انجمنی بیش از دو سال فعال نباشد و رتبه F را دریافت کند، کمیته تخلفات در کمیسیون تشکیل شده و در نهایت مجوز فعالیت این انجمن لغو می شود.

تدوام مشارکت ها انجمن ها در چاپ مقالات با 60 نشریه خارجی طی سال 98

رئیس کمیسیون انجمن های علمی ایران در بخش دیگری از صحبت های خود به شرایط فعالیت های بین المللی انجمن ها در مجلات علمی پرداخت و شرح داد: در سال 98 با وجود تحریم ها و تمام مسائلی که در حوزه همکاری های بین المللی وجود داشت، مشارکت انجمن ها در چاپ با 60 نشریه خارجی ادامه پیدا کرد.

جلالی شرح داد: یکی از مسائل در این حوزه عدم پذیرش مقالات ایرانی در حوزه بین الملل بود.

وی با بیان اینکه انجمن های علمی یک نهاد مدنی و مردمی هستند، گفت: به این واسطه انجمن ها، مانند مردم هستند و هرچند مردم هم از سوی دولت ها می توانند در شرایط تحریم قرار گیرند؛ تحریم نهادهای دولتی و حکومتی سخت تر از تحریم مردم است و به همین دلیل نیز فعالیت های انجمن ها به نحوی بیشتر مثمرثمر واقع می شود.

رئیس کمیسیون انجمن های علمی ایران در خاتمه به نسبت انجمن های علمی با انجمن های علمی دانشجویی اشاره و اظهار کرد: انجمن های علمی مرکب از اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاه ها هستند و البته ما در کمیسیون تلاش می کنیم پیوندی بین آن ها و انجمن های علمی دانشجویی ایجاد کنیم تا بتوانیم از توان و ظرفیت اعضای جوان این انجمن ها هم استفاده کنیم. این در حالی است که انجمن های علمی دانشجویی از نقطه نظر ساختار اداری با ما متفاوت هستند.