کرونا و اپیدمی پنهان کاری ، چرا به آمارهای کرونایی نمی توان استناد کرد؟ - علیرضا و محسن

به گزارش علیرضا و محسن، شیلا بیرد استاد دانشگاه کمبریج می گوید آزمایش ها و گزارش ها در خود کشورها متغیر است چه برسد در عرصه بین المللی که این تفاوت ها عمیق تر و بیشتر هم می گردد. قوانین درباره اینکه چه کسانی آزمایش ویژه کرونا را کی و کجا دهند، در حال تغییر است و این تغییرات و گذر زمان ضرورتا در داده هایی که دولت ها جمع آوری می نمایند، در نظر گرفته نمی گردد.

به گزارش علیرضا و محسن به نقل از شرق، چرا آمار مرگ ومیر در آلمان بر اثر کرونا تا این اندازه پایین است؟ چطور تعداد ابتلا به کرونا در کشوری مثل بریتانیا از هر جای دیگر پایین تر است؟ و اصلا در روسیه چه خبر است؟ یک میلیارد نفر انسانی که خودشان به دنبال آمارها هستند، روزانه از نقشه آنلاین جهانی موارد ابتلا به کرونا بازدید می نمایند؛ نقشه ای که از سوی دانشگاه جان هاپکینز تهیه و به روزرسانی می گردد. سؤالاتی که زمانی مختص اپیدولوژیست ها بود حالا دور میز شام در سراسر جهان مطرح می گردد، اما چه می گردد اگر این آمارها همه ماجرای مبتلایان به کرونا نباشد؟

به گزارش سی ان ان، چرا تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در روسیه با داشتن 146 میلیون جمعیت از مبتلایان لوکزامبورگ کمتر است؟ متخصصان به افرادی که این آمار را مقایسه و کوشش می نمایند تعداد مبتلایان در هر کشور را در قیاس با دیگری تحلیل نمایند، یک هشدار می دهند: کشورها استانداردهای مختلفی برای ارائه گزارش، روینمودهای مختلفی در انجام آزمایش ها و فرایندی متفاوت در پیگیری مبتلایان به ویروس کرونا دارند؛ مواردی که باعث می گردد آنالیز آمارهای موجود بیشتر از آنکه تصویری واقعی از ماجرای کرونا دهد، گمراه نماینده باشد.

شیلا بیرد، زیست شناس انگلیسی و استاد دانشگاه کمبریج، می گوید آزمایش ها و گزارش ها در خود کشورها متغیر است چه برسد در عرصه بین المللی که این تفاوت ها عمیق تر و بیشتر هم می گردد. قوانین درباره اینکه چه کسانی آزمایش ویژه کرونا را کی و کجا دهند، در حال تغییر است و این تغییرات و گذر زمان ضرورتا در داده هایی که دولت ها جمع آوری می نمایند، در نظر گرفته نمی گردد.

بیرد یکی از دانشمندان برجسته ای است که از دولت بریتانیا خواسته است آزمایش های بیشتری برای تشخیص کرونا انجام دهد و اطلاعاتی دقیق تر درباره این بیماری منتشر کند. دولت انگلیس می گوید سیستم بهداشت و درمان این کشور در حال حاضر ظرفیت لازم برای آزمایش هر کسی را که علائمی از ویروس کرونا دارد، ندارد. به گفته لندن، در حال حاضر فقط از بیمارانی که ویروس، آنها را به بیمارستان کشانده است، تست کرونا گرفته می گردد. این کشور بیش از 10 هزار مبتلا به کرونا دارد که 467 نفر آنها تا هفته گذشته جان خود را از دست داده بودند.

در این حال، در آلمان هر کسی که علائم آنفلوآنزا دارد و در 14 روز گذشته با مبتلایان قطعی به کرونا در ارتباط بوده است یا به مناطق پرخطر سفر داشته، مورد آزمایش قرار می گیرد. این تصمیم وزارت بهداشت آلمان بوده است که با عملی شدن آن آمار مبتلایان در این کشور را در مقایسه با نمونه قبلی یعنی انگلیس، بیشتر نموده است. تست کرونای 91 هزار 159 نفر در آلمان مثبت بوده اما کرونا در این کشور هزار و 257 قربانی گرفته است.

در کره جنوبی دسترسی به تست کرونا برای هر کسی که پزشک تشخیص دهد، آزاد و ساده است. علاوه بر این، دولت کره جنوبی برنامه ویژه ای برای ردیابی تماس با افراد مبتلا طراحی و اجرا نموده است. تا هفته گذشته تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در کره جنوبی 10 هزار و 165 نفر و تعداد کشته شدگان بر اثر این بیماری 177 نفر بوده است. به این ترتیب می توان چنین نتیجه گرفت که تعداد پایین مبتلایان به این بیماری رابطه مستقیمی با انجام آزمایش های لازم در هر کشور دارد. به همین دلیل است که تعداد کرونایی ها در بریتانیا در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی پایین تر است؛ این آمار به این معنی نیست که مردم کمتری در این کشور بیمار هستند، بلکه فقط نشان می دهد تعداد کمتری در این کشور مورد آزمایش قرار گرفته اند.

• اعتماد به آمارها خطرناک است

مایک تیلدسلی، استاد دانشگاه وارویک، در این باره می گوید: اعتمادکردن به این آمارها و درنظرگرفتن اینکه مقامات تعداد دقیق مبتلایان به این بیماری را ارائه می دهند، بسیار خطرناک است. انجام آزمایش های کمتر همچنین می تواند به بدترشدن شرایط منجر گردد. برای مثال، بر اساس تعداد مبتلایانی که در بریتانیا اعلام شده، میزان مرگ ومیر بر اثر کرونا بسیار بالاست اما مسئله این است که در این کشور تنها کسانی آزمایش داده اند که شرایط جسمانی نامناسبی داشته اند.

در حالی که از افرادی با علائم عادی تر به عنوان کسانی که احتمال جان سالم به در بردنشان از کووید-19 بیشتر است فقط خواسته شده است در خانه هایشان بمانند بدون آنکه مورد آزمایش قرار گیرند. همین مثال ساده در کشوری دارای برجسته ترین بیمارستان ها و پزشکان نشان می دهد این افراد اصلا در آمارها در نظر گرفته نشده اند.

در عرصه جهانی این مقایسه بر اساس نگاهی به منابع مختلف اتفاق می افتد. نقشه دانشگاه جان هاپکینز که به یکی از معتبرترین مرجع برای رسانه ها و متخصصان تبدیل شده است اطلاعاتش را از سازمان بهداشت جهانی، مرکز آمریکایی کنترل و پیشگیری از بیماری ها، مرکز اروپایی کنترل و پیشگیری از بیماری ها و کمیسیون ملی سلامت چین در کنار گزارش رسانه های محلی، وزارتخانه های بهداشت و انجمن متخصصان خدمات سلامت تهیه می نماید. بیرد هم مانند دیگر همکارش معتقد است مقایسه این آمارها خطرناک اند: با توجه به فقدان مقایسه های کشور به کشور در تمامی زمینه ها ارائه چنین آماری بسیار عظیم اما کاملا اشتباه است اگر بخواهیم در نهایت آمارها را کشور به کشور با هم مقایسه کنیم.

• چین متهم ردیف اول

تیلدسلی به عنوان متخصص طراحی مدل های ریاضی برای شبیه سازی شیوع بیماری ها می گوید ضروری است مردم از تصویری عظیم تر که در حال وقوع است، مطلع باشند: ترس از این است که مردم به خطری که آنها را تهدید می نماید بسنده و تصور نمایند چندان هم در خطر نیستند با این تصور اقداماتی را که از آنها خواسته شده انجام دهند، کنار بگذارند.

او توصیه می نماید که حتی اگر احتمال ابتلای تمامی جمعیت کشور به این بیماری پایین باشد باید این چنین در نظر گرفت که این مسئله ممکن است.

در چنین شرایطی دانشمندان به جای اینکه بیشتر زمان خود را صرف اعداد و ارقام نمایند، در حال آنالیز موج اپیدمی هستند؛ اینکه روزانه نمودار مبتلایان به این بیماری در هر کشور چقدر تغییر می نماید.

ماریو وگاس، دارنده جایزه بهترین نویسنده جهان، درباره پنهان کاری دولت ها می گوید هیچ یک از این اتفاقات در جهان نمی افتاد، اگر چین یک مملکت آزاد و دموکراتیک می بود و موضوع ویروس کووید19 را از مردم خود و جهان مخفی نمی کرد. هم زمان با سرانجام قرنطینه دوماهه شهر ووهان، ساکنان این شهر می گویند به صحت آمار دولتی درباره تعداد مرگ ومیر در این شهر که دو هزار و 500 نفر اعلام شده اعتماد ندارند. در شهر ووهان فقط در یک ماه 28 هزار جسد سوزانده شده و این نشان می دهد تخمین هایی که در شبکه های اجتماعی در خصوص تعداد سوزاندن اجساد در طول دو ماه و نیم مطرح شده اغراق آمیز نیست. با این حال، دولت چین تعداد تلفات خود را تا سوم آوریل سه هزار و 322 نفر اعلام نموده است.

• آمارهای دولتی در ترکیه و روسیه

در همان روزهای نخست شیوع ویروس کرونا در ترکیه، آنکارا شمار مبتلایان به بیماری کرونا در این کشور را کمتر از دو هزار نفر اعلام نموده اما انجمن پزشکان ترکیه خواهان شفافیت بیشتر دولت درباره بیماری کرونا شد. در ترکیه تا به امروز کمی بیش از 50 هزار تست کرونا اجرا شده است. از این رو، می توان مطمئن بود که شمار مبتلایان به این بیماری بیش از آمار رسمی است. ویدئویی در شبکه های اجتماعی منتشر شده که متعلق به روز 18 مارس است، در این ویدئو یکی از پزشکان به شاغلان یک بیمارستان هشدار می دهد که تعداد مبتلایان به کرونا نه صدها نفر، بلکه هزاران نفر است.

در آن هنگام دولت ترکیه شمار مبتلایان به کرونا را 191 نفر اعلام نموده بود. اخباری مشابه از روسیه نیز منتشر می گردد. به گزارش دویچه وله، مرز مشترک روسیه و چین حدود چهار هزار و 200 کیلومتر است. همه ساله دو میلیون و 300 هزار شهفرایند چینی به روسیه سفر می نمایند و مرزهای زمینی بین دو کشور تا روز 30 ژانویه باز بوده است. به همین دلیل کارشناسان بر این باورند در روسیه باید شمار آزمایش های ابتلا به کرونا بیشتر گردد. بر اساس اطلاعات رسمی، تا روز 21 مارس در این کشور 163 هزار تست کرونا اجرا شده است اما بیمارانی که به علت عفونت ریه به مراکز درمانی مراجعه نموده اند، از این قاعده مستثنا بوده اند.

از سوی دیگر، بین اظهارات مقامات مختلف روسیه نیز تناقض وجود دارد. اداره آمار روسیه از افزایش موارد عفونت ریه در ماه ژانویه اطلاع داده بود اما وزارت بهداشت این کشور پس از آن اعلام نموده است آمار ناظر بر عفونت ریه در ماه ژانویه کاهش یافته است. روز 19 مارس، شهردار مسکو از مرگ یک زن 79ساله در اثر ابتلا به کرونا اطلاع داد؛ خبری که پس از آن توسط پزشکی قانونی مسکو تصحیح شد. در گزارش پزشکی قانونی علت مرگ این زن ترومبوزیس اعلام و تأکید شد علت مرگ کرونا نبوده است.

• اوضاع بحرانی است

لیسا جیتلمن، استاد دانشگاه نیویورک یونیورسیتی، در این باره شرح می دهد: حتی اگر کشورها استانداردها و شرایط مختلفی برای این ویروس تعریف نموده باشند، اگر این استانداردها ثابت بماند، نموداری که ایجاد می نماید، قابل تأمل است. بنابراین اگر کشورها با این معیارهای ثابت موارد جدید ابتلا را ثبت نمایند و فرایند ثبت این موارد کاهش یابد، می توان از خبر خوب صحبت کرد. این در صورتی است که تعداد آزمایش ها ثابت بماند. برای مثال، اگر کشوری به صورت ناگهانی تعداد تست روزانه کرونای خود را افزایش دهد، به طور قطع شاهد بالارفتن آمار مبتلایان خواهد بود و این آمارها ضرورتا این معنی را نمی دهند که همه گیری سرعت گرفته است.

همین طور اگر کشوری آزمایش های خود را متوقف یا کمتر کند، نمی توان این­چنین تحلیل کرد که همه گیری کنترل شده است. داشتن اطلاعات دقیق بسیار مهم است چراکه برای شکست دادن این ویروس مردم باید تمایل داشته باشند که محدودیت ها را بپذیرند. دانشمندان معتقدند تنها راه شکست کرونا، فاصله گیری اجتماعی است که ضرورت آن تغییر شدید سبک زندگی شهفرایندان کشورهای مختلف است.

مارتین هیبرد، استاد دانشکده بهداشت و پزشکی گرمسیری لندن، شرح می دهد این آمارها ممکن است بعضی افراد را به این فکر بیندازد که تعداد مبتلایان چندان هم بالا نیست برای همین است که تداوم انتشار پیغام های مرتبط بسیار اهمیت دارد. سازگارشدن مردم با شرایط جدید به این بستگی دارد که آنها قانع شوند اقداماتشان بر افزایش یا کاهش شیوع کرونا تأثیر دارد. زمانی که محدودیت ها در این باره افزایش یابد، ما باید منتظر تأثیر آن باشیم و انتشار نتایج این محدودیت ها مردم را قانع خواهد نمود که فعالیت های آنها چقدر اهمیت دارد.

آمار انتقال این ویروس -رقمی که نشان می دهد هر فرد مبتلا چند نفر را بیمار خواهد نمود- معیار بسیار مهمی است که در نتیجه موفقیت اقدامات محدودنماینده به آن می رسیم. بر اساس مطالعه ای که هفته گذشته در نشریه معتبر لنست منتشر شد، داده های اولیه نشان می دهد فاصله گیری اجتماعی به شدت به کنترل شیوع کرونا یاری نموده است. علاوه بر این، وزارت بهداشت جمهوری چک روز سه شنبه اطلاعاتی را منتشر کرد که نشان می دهد در حالی که نرخ انتقال در این کشور 2.64 بوده با اعلام محدودیت تردد از 2 مارس به 1.84 کاهش یافته است. سیاست­مداران برای آنکه بتوانند مردم را راضی نمایند تا در خانه هایشان بمانند باید به خوبی نشان دهند اوضاع آن چنان بحرانی است که رعایت چنین محدودیت هایی ارزشش را دارد.

تیدسلی در بخش دیگری از صحبت هایش شرح می دهد: متأسفانه هیچ معیار مشخصی وجود ندارد تا بر اساس آن بتوان شرایط را در کشورهای مختلف با هم مقایسه کرد. نگاهی به آمار قربانیان کرونا پیش فرض هایی را درباره وخامت اوضاع در هر کشور ارائه می دهد اما مقایسه جهانی آنها با یکدیگر بسیار پیچیده است.

هیچ دو کشوری در بحث دسترسی به خدمات درمانی یا منابع پزشکی شبیه هم نیستند. در بعضی نقاط جهان اگر شرایط را کمی تغییر دهیم، قطعا تعداد مرگ ومیر بر اثر این ویروس هم تغییر خواهد نمود. در اینجا تنها داشتن آمارهای کامل تر از کسانی که خدمات درمانی دریافت می نمایند، یاری خواهد نمود. دانشمندان امیدوارند آزمایش گسترده پادتن ها بتواند روشن کند چه کسانی پیش تر به این ویروس مبتلا بوده اند و به این ترتیب به بیماران تصویری دقیق تر از کرونا ارائه گردد. اما اگر حتی آمارها هم دقیق باشند، جامع بودن آنها محل تشکیک است.

نیک چاتر، استاد علوم رفتاری دانشگاه وارویک، در این باره می گوید: جمع آوری داده ها مفید است اما به نظر من مهم تر از آن این است که به تجربه سایر کشورها رجوع گردد. در انگلیس پیش بینی دولت مرگ 20 هزار نفر بر اثر ابتلا به کروناست اما گفتن چنین چیزی بی معنی است تا زمانی که شرایط در ایتالیا آنالیز نگردد. طبق آمارهای رسمی، چهار هزار نفر در این کشور بر اثر این بیماری جان خود را از دست داده اند و اتفاقی که سیستم درمانی آن تجربه می نماید، فاجعه است؛ چنین مقایسه هایی است که می تواند داده ها را به واقعیت تبدیل کند.